Teoria makrobiotyczna – z czym to się je?

Dieta makrobiotyczną należy do diet „swojskich” i w głębi duszy każdy ją nosi w sobie. Zawiera ona elementy diety, która była lepiej znana człowiekowi, jeszcze zanim nauczył się on przetwarzać żywność. Diecie tej trzeba jedynie umiejętnie dać przemówić i posłuchać tego głosu.

Dieta makrobiotyczna składa się z pełnych ziaren zbóż i kasz, roślin strączkowych spożywanych jako podstawa białkowa. To także warzywa sezonowe (rośliny korzeniowe, zielone, dyniowate, kapustne) i owoce. Ciekawym dodatkiem do tej diety są wodorosty i produkty sojowe takie jak: tofu, miso, sos sojowy. To także orzechy i ziarna oraz przyprawy głównie słone takie jak: gomasia z ziarna sezonowego prażonego z solą morską, śliwki marynowane w solance (umeboshi), przetwory z roślin korzeniowych pieczonych z miso (tekka), nierafinowany olej sezamowy i kukurydziany. Do diety makrobiotycznej należą także ryby i ich jaja, japońska herbata kukicha i bancha oraz słodziki takie jak: słód jęczmienny, syrop ryżowy i klonowy.

Pokarm jest sprawą pierwszorzędnej wagi w diecie makrobiotycznej ponieważ właśnie ta dieta pomaga nam w rozwiązywaniu większości życiowych problemów. Człowiek chory bowiem nie jest w stanie skupić się na codziennych obowiązkach. Jak powiedział kiedyś Hipokrates „niech jedzenie będzie twoim lekarstwem”. Z tych słów wynika jasno, że za pomocą właściwej diety uciekniemy chorobie i jej skutkom. Zatem i smacznego i na zdrowie są słowami, które można tu śmiało i niebezpodstawnie użyć.

Teoria pięciu przemian – dieta według Chińczyków

Teoria pięciu przemian opiera się na zasadach zachodzących w przyrodzie. Medycyna chińska przez stulecia gromadziła swoje sekrety obserwując bacznie naturę. Zarówno przyroda jak i ludzie podlegają zasadzie przemian dopasowując smaki potraw do pór roku. W ten sposób definitywnie wpływamy na uzyskanie równowagi w naszych organizmach, a tym samym zdrowia i dobrego samopoczucia w harmonii z całym naszym otoczeniem. Teoria pięciu przemian jako podstawy używa pięciu smaków przypisanych do pięciu pór roku. W tradycyjnej medycynie chińskiej okres między latem a jesienią czyli późne lato uznawane jest jako piąta pora roku.

Poszczególne przemiany według pór roku: wiosna: kolor zielony, smak kwaśny, lato: smak gorzki, kolor czerwony. Wczesna jesień: smak słodki, kolor żółty, złoty, jesień: smak ostry, kolor biały, srebrny, zima: smak słony, kolor indygo. Wiosną spożywamy nowalijki, rośliny rosnące dziko (np. mniszek lekarski, pokrzywa). W okresie letnim spożywa się produkty surowe np. owoce. U schyłku lata zjadamy dojrzałe i słodkie owoce i warzywa. Jesienią korzysta się z tego, co się do tej pory wyhodowało i gromadzi się zapasy na zimę, podczas której skupiamy się na przygotowywaniu posiłków zawierających duże zapasy energii. Gotujemy dłużej i bardziej celebruje się proces spożywania posiłków. Chińczycy wierzą, że zjadanie posiłków zależnie od zmian zachodzących w przyrodzie są receptą na długie życie w zdrowiu.

Jin i yang – dieta makrobiotyczna

Starając się, aby nasze codzienne pożywienie było zgodne z naturą osiągniemy całkowitą harmonię. Ażeby zrównoważyć nasze pożywienie, by to co jemy pozostawało we wzajemnej harmonii, muszą być uwzględnione elementy jin i yang. Dieta makrobiotyczna opiera się na systemie filozoficznym, który cały świat odbiera za jedność podlegającą działaniu dwóch przeciwieństw: jin i yang. Jin oznacza ciemność, ruch skierowany ku dołowi i środkowi do wewnątrz. Smak kwaśny, gorzki i słony. Yang to jasność. Ruch skierowany do zewnątrz, smak słodki i ostry. 

Zarówno jin i yang muszą się wzajemnie uzupełniać. Medycyna chińska uznaje, że zachowanie porządku a nie jego przywracanie jest najlepszym sposobem zapobiegania chorobom. Jeżeli doszło w naszych organizmach do zachwiania równowagi wewnętrznej, a co za tym idzie uzewnętrznienia się choroby, musimy zadbać o jej przywrócenie, pamiętając o tym, że: niedobór jin występuje zawsze z powodu niedoboru yang. I odwrotnie. niedobór yang występuje z powodu niedoboru jin. Gdy chcemy wzmocnić organizm musimy robić jednocześnie z jin i yang. Według medycyny chińskiej najbardziej zrównoważone są zboża, które powinny stanowić podstawę diety. Produkty uznane za skrajne czyli takie jak: ostre przyprawy, herbata, kawa, cukier, tłuszcze roślinne i zwierzęce, drób, mięso należy spożywać sporadycznie i w małych ilościach. W zachowaniu równowagi w organizmie może pomóc zastosowanie zasady przeciwieństw w pożywieniu, która pomaga w układaniu zrównoważonego jadłospisu.

Jak usprawnić trawienie?

Różnica pomiędzy osobą otyłą a osobą szczupłą, często leży w sprawności trawienia. Od tego, jak udaje się przemienić materię organiczną w odpadki, zależy poziom naszej energii, długość życia, kondycja ciała i umysłu oraz figura. Brak niezbędnych składników odżywczych oraz niewłaściwy rodzaj pokarmu, nieregularny tryb życia – wszystko to może wpłynąć na trawienie i wchłanianie oraz na niewłaściwe reakcje w przewodzie pokarmowym.

 Efekty uboczne tych procesów odczuwa zarówno układ immunologiczny, nerwowy, równowagi hormonalnej, jak i sam układ trawienny. Trawienie rozpoczyna się od reakcji chemicznej, do której dochodzi na widok i zapach danej potrawy. Ważną czynnością jest żucie, bowiem w tym czasie do przewodu pokarmowego wysyłane są informacje, mające za zadanie przygotować wydzielanie różnych enzymów. Następnie pokarm przechodzi do żołądka, gdzie cząsteczki białka rozkładane są na mniejsze grupy aminokwasów. Pierwszy etap trawienia białek zachodzi przy udziale wytwarzanego w ścianie żołądka kwasu solnego. Zaburzenia w jego produkcji mogą powodować niestrawność, a także alergię pokarmową czy nadkwasotę Nieprawidłowości występujące na każdym z etapów trawienia mają wpływ na procesy zachodzące w kolejnych etapach. Warto zatem stosować się do kilku podstawowych zasad, tj.: unikanie pojadania; spożywanie pokarmów bogatych w błonnik, owoców i warzyw, zbóż nieoczyszczonych, przyjmowanie płynów oraz ograniczanie spożycia cukrów. Warto również włączyć do diety pokarmy o działaniu przeczyszczającym (siemię lniane, śliwki).